Բուհ ընդունվելու համար անհրաժեշտ է․

• առնվազն միջնակարգ կրթության առկայություն,
• միասնական կամ ներբուհական քննությունների հանձնում,
• անհրաժեշտ փաստաթղթերի ներկայացում։

Բուհ կարող են դիմել առնվազն միջնակարգ կրթություն ունեցող անձինք՝ անկախ տարիքից: Սակայն առկա ուսուցման համար կան որոշակի տարիքային սահմանափակումներ՝ կախված մասնագիտությունից:

Բուհ կարող են դիմել միջնակարգ կամ միջին մասնագիտական կրթություն ունեցող անձինք: Դիմորդը պետք է ունենա ավարտական փաստաթուղթ (ատեստատ կամ դիպլոմ):

Բարձրագույն ուսումնական հաստատություն դիմում-հայտ ներկայացնելու համար անհրաժեշտ են հետևյալ փաստաթղթերը․

• անձնագիր կամ նույնականացման քարտ կամ ծննդյան վկայական,
• հանրային ծառայությունների համարանիշ (ՀԾՀ կամ սոցիալական քարտի համար),
• կրթության վկայական/ատեստատ (հիմնական կամ միջնակարգ),
• վճարման անդորրագիր։

Դիմումներն ընդունվում են էլեկտրոնային եղանակով՝ dimord.am կայքի միասնական դիմում-հայտի միջոցով:

Ոչ, դիմում-հայտը չի կարող փոփոխվել փաստաթղթերի ընդունման ժամկետի ավարտից հետո:

Յուրաքանչյուր քննության համար վճարը կազմում է 1,500 դրամ։ Միասնական քննությունների վճարը փոխանցվում է գնահատման և թեստավորման կենտրոնի հաշվեհամարին։ Ներբուհական քննության վճարը՝ տվյալ բուհին։ 

Ուշադրություն

Վճարված գումարը չի վերադարձվում՝ անկախ քննությանը մասնակցելուց կամ արդյունքից։

Բուհերում կան 2 տեսակի ուսուցման համակարգ․

• անվճար (պետպատվեր)
• վճարովի։

Հիմնական փուլում կարող ես դիմել միայն մեկ բուհի մեկ մասնագիտության: Այդ մասնագիտության համար կարող ես դիմել և՛ անվճար, և՛ վճարովի տեղերի համար:

Մրցույթն անցկացվում է 2 փուլով՝

• հիմնական փուլ,
• լրացուցիչ փուլ (եթե կան թափուր տեղեր) մրցույթին մասնակցում ես քննությունից ստացած դրական միավորով:

Լրացուցիչ մրցույթը կազմակերպվում է, երբ բուհերում մնում են թափուր տեղեր: Մասնակցել կարող են այն դիմորդները, ովքեր՝

• ստացել են դրական միավորներ,
• չեն անցել հիմնական մրցույթով։

Այս փուլում կարող ես ընտրել մինչև 6 մասնագիտություն:

Հիմնական փաստաթղթերն են․

• ատեստատ կամ ավարտական փաստաթուղթ՝ ներդիրով,
• 4 լուսանկար (3x4 սմ),
• անձը հաստատող փաստաթուղթ (բնօրինակ և պատճեն),
• զինվորական գրքույկ (առկայության դեպքում)։
  
  

Լրացուցիչ փաստաթղթեր․

• միասնական քննությունների վկայագիր,
• օլիմպիադաների, մրցույթների դիպլոմներ,
• ներբուհական քննությունների գնահատականների տեղեկանք,
• արտոնություններից օգտվելու իրավունքը հաստատող փաստաթղթեր։

Լրացուցիչ մրցույթում առավելությունը տրվում է այն դիմորդներին, ովքեր ունեն ավելի բարձր միավորներ:

Միասնական քննություններն են․

• հայոց լեզու և գրականություն
• մաթեմատիկա (որոշ մասնագիտությունների համար),
• օտար լեզու (անգլերեն, ֆրանսերեն, գերմաներեն, ռուսերեն՝ ըստ ընտրության)։

Միասնական քննություններն անցկացվում են տարին 2 անգամ։ Ճշգրիտ ժամանակացույցը հրապարակվում է dimord.am կայքում։

Պատասխանը գնահատվում է 20-միավորային համակարգով: Դրական են համարվում 7.5 և բարձր միավորները:

Քննության ընթացքում արգելվում է․

• խոսել այլ դիմորդների հետ,
• օգտագործել բջջային հեռախոսներ և կապի այլ միջոցներ,
• փոխանակել թեստերի և պատասխանների ձևաթղթերը,
• արտագրել։

Քննասենյակից դուրս գալը թույլատրվում է միայն անհրաժեշտության դեպքում՝ հերթապահի ուղեկցությամբ։

Արդյունքները հրապարակվում են քննության հաջորդ օրը՝ մինչև ժամը 18:00-ն: Արդյունքները կարելի է բողոքարկել հրապարակման հաջորդ օրը՝ ժամը 9:00-18:00-ի ընթացքում: Բողոքարկման արդյունքները հրապարակվում են բողոքարկման ժամկետի ավարտից հետո 2 օրվա ընթացքում:

Կազմվում է հատուկ արձանագրություն 3 անձանց կողմից՝

• հանձնաժողովի նախագահի,
• ընդունող հանձնաժողովի պատասխանատու քարտուղարի,
• գնահատման և թեստավորման ներկայացուցչի։

Քննական հանձնաժողովի նախագահն անմիջապես այն ներկայացնում է բողոքարկման հանձնաժողովին, որը որոշում է կայացնում՝

• թույլատրել արդյոք լրացուցիչ քննություն,
• նշանակել լրացուցիչ քննության օրը։

Ոչ, նրանք չեն կարող հանձնել այդ քննությունը: Բացառություն է միայն հիվանդության պատճառով քննությունն ընդհատած դիմորդը, եթե բողոքարկման հանձնաժողովը թույլատրում է լրացուցիչ քննություն:

Բողոքարկման ժամանակ․

• հանձնաժողովը վերանայում է միայն դիմորդի նշած հատվածը,
• քննարկումը կատարվում է դիմորդի և նրա հրավիրած մասնագետի հետ,
• գնահատականը կարող է բարձրացվել, իջեցվել կամ չփոփոխվել:

Ոչ, քննության վերահանձնում չի թույլատրվում:

Բողոքարկման արդյունքը հրապարակվում է ներբուհական քննության քննական կենտրոնում ոչ ուշ, քան եռօրյա ժամկետում:

Ուսումնական տարին բաժանվում է 2 կիսամյակի: Յուրաքանչյուր կիսամյակի տևողությունը 16 շաբաթ է, որին հաջորդում է 4-շաբաթյա քննաշրջանը: Կիսամյակների միջև նախատեսված են արձակուրդներ՝ ձմեռային և ամառային: 

Կրեդիտային համակարգը ուսումնական գործընթացի կազմակերպման, ակադեմիական կրեդիտների միջոցով ուսումնառության արդյունքների հաշվառման համակարգ է: Մեկ կրեդիտը համարժեք է ուսանողի 30 ժամ լրիվ ուսումնական բեռնվածությանը: Բակալավրի որակավորում ստանալու համար անհրաժեշտ է հավաքել նվազագույնը 240 կրեդիտ, իսկ մագիստրոսի որակավորման համար՝ 60-120 կրեդիտ:

Գնահատումն իրականացվում է միավորների սանդղակով: Յուրաքանչյուր բարձրագույն ուսումնական հաստատություն ունի իր կողմից հաստատված միավորների սանդղակը, որը ներառում է՝

• ընթացիկ գնահատումը,
• եզրափակիչ գնահատումը,
• ինքնուրույն աշխատանքը։

Ուսումնական պարապմունքները ներառում են՝

• դասախոսություններ,
• գործնական պարապմունքներ,
• սեմինարներ,
• լաբորատոր աշխատանքներ,
• ուսումնական և արտադրական պրակտիկաներ,
• կուրսային և ավարտական աշխատանքներ։

Հայաստանում կան 3 հիմնական որակավորման աստիճաններ՝

• բակալավրիատ,
• մագիստրատուրա (ներառյալ կլինիկական օրդինատուրա),
• ասպիրանտուրա։

Բակալավրիատը բարձրագույն կրթության առաջին աստիճանն է՝ 4-ամյա կրթական ծրագիրով, որի ավարտին շրջանավարտները ստանում են բակալավրի որակավորման աստիճան: Այս ընթացքում ուսանողները ձեռք են բերում ընդհանուր և մասնագիտական գիտելիքներ, հմտություններ և կարողություններ:

Մագիստրատուրա բարձրագույն կրթության երկրորդ աստիճանն է, որը թույլ է տալիս խորացնել մասնագիտական գիտելիքները և զարգացնել հետազոտական հմտությունները: 

Մագիստրատուրան 2-ամյա կրթական ծրագիր է բակալավրի աստիճանից հետո: Այս ծրագրում ուսանողները մասնագիտանում են կոնկրետ ոլորտում, իրականացնում են հետազոտական աշխատանք և պաշտպանում մագիստրոսական թեզ:

Մագիստրոսի աստիճանը հնարավորություն է տալիս զբաղեցնել ավելի բարձր պաշտոններ և շարունակել կրթությունը:

Ասպիրանտուրա բարձրագույն կրթության երրորդ և ամենաբարձր աստիճանն է, որը նախատեսված է գիտական և մանկավարժական կադրերի պատրաստման համար: Ասպիրանտուրան 3-4 տարի տևողությամբ գիտահետազոտական ծրագիր է, որի ընթացքում ասպիրանտը կատարում է ինքնուրույն գիտական հետազոտություն, գրում և պաշտպանում է ատենախոսություն: Հաջող պաշտպանության դեպքում շնորհվում է գիտությունների թեկնածուի գիտական աստիճան:

Այս որակավորումը հնարավորություն է տալիս զբաղվել գիտական և մանկավարժական գործունեությամբ բուհերում և գիտական կենտրոններում:

Կրթաթոշակ կարող են ստանալ՝

• անվճար համակարգում սովորող ուսանողները,
• նախորդ կիսամյակում բարձր առաջադիմություն ցուցաբերած ուսանողները,
• սոցիալապես անապահով ընտանիքների ուսանողները՝ համապատասխան փաստաթղթերի առկայության դեպքում։

Դիմումին կից՝ հիմնական պահանջվող փաստաթղթերն են․

• դիմում-հայտ,
• առաջադիմության տեղեկանք (տրամադրվում է բուհի կողմից),
• անձը հաստատող փաստաթուղթ
• սոցիալական կարգավիճակը հաստատող փաստաթղթեր։

Եթե ուսանողը ընդունվել է բուհ անվճար իմունքներով, ապա նրա կրթաթոշակի չափը կազմում է 5,000 դրամ։

Եթե ուսանողը ցուցաբերի բարձր առաջադիմություն, ապա արդեն իսկ գործող 5,000 դրամ կրթաթոշակին կավելանա հավելյալ 1,000 դրամ, և գերազանցիկության կրթաթոշակը կկազմի 6,000 դրամ։

Բարձր առաջադիմությամբ ուսանողների կրթաթոշակը 70,000-77,000 դրամ է՝ կախված նախորդ տարվա միջին որակական գնահատականից։

1-ին և 2-րդ կարգի հաշմանդամություն ունեցող ուսանողների կրթաթոշակի չափը 50,000 դրամ է։

Առանց ծնողական խնամքի մնացած ուսանողների կրթաթոշակը 75,000 դրամ է:

Ուսանողական կրթաթոշակի ստանալու համար անհրաժեշտ է դիմում ներկայացնել բարձրագույն ուսումնական հաստատություն յորաքանչյուր տարվա օգոստոսի 15-ից մինչև սեպտեմբերի 15-ը։

Ուսանողական կրթաթոշակը տրամադրվում է դիմումից հետո հաջորդ ամսվանից։ Տրամադրման կարգի և ժամկետների մասին տեղեկատվությունը հնարավոր է ստանալ բուհից։

Ուսման վճարի լրիվ փոխհատուցման համար կարող են դիմել այն ուսանողները, ովքեր․

• Մեկ ուսումնական տարվա քննությունների և ստուգարքների արդյունքներով ունեն առավել բարձր գնահատականներ,
• մնացել են առանց ծնողական խնամքի,
• 1-ին և 2-րդ խմբերի հաշմանդամ են կամ հաշմանդամություն ունեցող երեխայի ծնող են,
• զոհված զինծառայողի ընտանիքից են,
• պարտադիր ժամկետային զինվորական ծառայության ընթացքում հաշմանդամ են դարձել,
• սովորում են պետության համար առաջնահերթություն և կարևորություն ներկայացնող մասնագիտություններ (ցանկ):

Ուսման վճարի մասնակի փոխհատուցման կարող են դիմել այն ուսանողները, ովքեր․

• սոցիալապես անապահով են, 
• միակողմանի ծնողազուրկ են,
• 3 և ավելի անչափահաս կամ 3 և ավելի ուսանող երեխաներ ունեցող ընտանիքներից են,
• վճարովի ուսուցման համակարգում 2 և ավելի ուսանող երեխաներ ունեցող ընտանիքից են,
• ունեն 1-ին և 2-րդ խմբերի հաշմանդամության կարգ ունեցող ծնողներ,
• հեռավոր լեռնային և սահմանամերձ գյուղերի հանրակրթական դպրոցների ուսուցիչների երեխաներն են, 
• ունեն մինչև 1 տարեկան երեխա,
• ունեն բարձր առաջադիմություն։

Ուսման վճարի փոխհատուցում ստանալու համար դիմումին կից՝ անհրաժեշտ է ներկայացնել հետևյալ փաստաթղթերը․

• սոցիալական կարգավիճակը հավաստող փաստաթուղթ (օրինակ՝ ընտանիքի անապահովության վերաբերյալ սոցիալական ծառայություններ տրամադրող տարածքային մարմնի կողմից տրամադրված տեղեկանք),
• բարձր առաջադիմությունը հավաստող տեղեկանք (տրամադրվում է բուհի կողմից)։

Ուսման վճարի լրիվ կամ մասնակի փոխհատուցում ստանալու համար անհրաժեշտ է դիմում ներկայացնել բարձրագույն ուսումնական հաստատություն՝ յուրաքանչյուր տարվա օգոստոսի 15-ից մինչև սեպտեմբերի 15-ը։

Ուսման վճարի փոխհատուցումը տրամադրվում է հայտերի ուսումնասիրությունից հետո 15 աշխատանքային օրվա ընթացքում։ 

Ուսման վճարի փոխհատուցումը դադարեցվում է հետևյալ դեպքերում․

• ակադեմիական անբավարար առաջադիմություն,
• կարգապահական խախտումներ,
• սոցիալական կարգավիճակի փոփոխություն,
• ուսանողի ցանկություն,
• ակադեմիական արձակուրդ։

Ուսման վճարի փոխհատուցման նպատակով եկամտային հարկի վերադարձի համար կարող են դիմել այն անձինք, ովքեր միաժամանակ համապատասխանում են ստորև նշված բոլոր պայմաններին.

• ՀՀ քաղաքացի են,
• վարձու աշխատող են,
• սովորում են ՀՀ-ում հավատարմագրված բուհերի առկա ուսուցման հետևյալ մասնագիտություններով ծրագրերից մեկում՝ մագիստրատուրա, ասպիրանտուրա, կլինիկական օրդինատուրա (մանսագիտությունների ցանկը հնարավոր է գտնել ՀՀ կառավարության՝ 2023 թվականի ապրիլի 13-ի N 544-Ն որոշման մեջ)։

Դիմումը անհրաժեշտ է ներկայացնել սեպտեմբերի 1-ից 15-ը կամ մարտի 1-ից 15-ը՝ հետևյալ դեպքերում.

• հաջորդ կուրս փոխադրվելիս,
• բուհն ավարտելու տարվա ընթացքում,
• բուհն ավարտելուց հետո 2 տարվա ընթացքում։

Ուսման վարձի փոխհատուցման նպատակով եկամտային հարկի վերադարձի դիմելու համար դիմումին կից (տրամադրվում է տեղում) պետք է ներկայացնել հետևյալ փաստաթղթերը.

• անձը հաստատող փաստաթուղթ,
• hանրային ծառայության համարանիշը (ՀԾՀ), (բացակայության դեպքում՝ հանրային ծառայության համարանիշ չունենալու մասին տեղեկանքի համարը),
• բանկային տվյալներ (բանկի անվանումը և հաշվեհամար)։

• Բարձրագույն ուսումնական հաստատությունը մինչև տվյալ տարվա սեպտեմբերի 30-ը կամ մարտի 30-ը կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարություն է ներկայացնում ուսման վարձի փոխհատուցման նպատակով եկամտային հարկի վերադարձի դիմում ներկայացրած սովորողների վերաբերյալ տվյալները։
• Բուհի կողմից տրամադրված տեղեկատվությունը նախարարությունը ՀՀ պետական եկամուտների կոմիտե է ներկայացնում մինչև տվյալ տարվա հոկտեմբերի 15-ը կամ ապրիլի 15-ը:
• Այնուհետև անհրաժեշտության դեպքում սովորողը գործատուի կողմից հաստատված տեղեկանք է ներկայացնում հարկ վճարողների սպասարկման ստորաբաժանում՝ ուսումնական տարվա մեջ ներառվող ամիսների համար հաշվարկված աշխատավարձի և դրան հավասարեցված վճարների և դրանցից հաշվարկված ու ՀՀ պետական բյուջե վճարված եկամտային հարկի գումարների վերաբերյալ։
• Հարկային մարմինը վերադարձման ենթակա եկամտային հարկի գումարների վերաբերյալ տեղեկատվությունը ստանալուց հետո 8 աշխատանքային օրվա ընթացքում կազմում և գանձապետարան է ներկայացնում վարձու աշխատող հանդիսացող սովորողի ուսման վարձավճարի փոխհատուցման նպատակով եկամտային հարկի գումարների վերադարձման վճարման հանձնարարական:
• Հանձնարարականը ներկայացվելու օրվանից հետո 3 աշխատանքային օրվա ընթացքում վերադարձվող գումարը հարկային մարմնի կողմից գանձապետարանի միջոցով փոխանցվում է սովորողի բանկային հաշվին: