Ֆինանսներ և հարկեր

Փոխադրամիջոցի, այդ թվում՝ ավտոմեքենայի, մոտոցիկլետի գույքահարկը ֆիզիկական անձինք պետք է վճարեն տարեկան կտրվածքով։

Երևանում գրանցված փոխադրամիջոցների համար վճարման ենթակա հարկի չափը հնարավոր է ստուգել առցանց եղանակով։

Գույքահարկը հարկատեսակ է, որը տարեկան կտրվածքով վճարվում է տների, բնակարանների, հողատարածքների, շենքերի, շինությունների և տրանսպորտային միջոցների համար գույքի սեփականատերերի կողմից։

Գույքահարկն անհրաժեշտ է վճարել մինչև յուրաքանչյուր տարվա դեկտեմբերի 1-ը։

Անշարժ գույքի, այդ թվում՝ տան, հողամասի, շինությունների հարկը ֆիզիկական անձինք պետք է վճարեն տարեկան կտրվածքով՝ մինչև տվյալ տարվա դեկտեմբերի 1-ը։

Վճարման ենթակա հարկի չափը հնարավոր է ստուգել առցանց եղանակով։

Տարվա ընթացքում սոցիալական ծախսեր կատարած քաղաքացիները կարող են ներկայացնել առցանց դիմում և ստանալ ֆինանսական փոխհատուցում։

Սոցիալական ծախս են համարվում առողջության ապահովագրության կամ կրթության համար կատարված ծախսերը։ Ընդ որում՝ կրթական ծախսերը կարող են կատարված լինել ինչպես նախադպրոցական, այնպես էլ տարրական, հիմնական, միջնակարգ, նախնական մասնագիտական (արհեստագործական), միջին, բարձրագույն և հետբուհական մասնագիտական կրթական ծրագրերի համար։

Հիպոթեքային վարկով բնակարան ձեռք բերած քաղաքացիները եկամտային հարկի գումարների վերադարձման դիմումները ներկայացնում են յուրաքանչյուր 3 ամիսը մեկ անգամ՝ բացառապես էլեկտրոնային եղանակով։

Ֆիզիկական անձինք (ստորև նշված հիմքերից առնվազն մեկի առկայության դեպքում) յուրաքանչյուր տարվա կտրվածքով ստացած եկամուտների համար պետք է մինչև հաջորդ տարվա նոյեմբերի 1-ը ներկայացնեն հայտարարագիր։ Հայտարարագիրը ներկայացվում է էլեկտրոնային եղանակով։ 

Ֆիզիկական անձը եկամտային հարկը և սոցիալական վճարը հաշվարկում և վճարում է անձամբ, եթե՝ 

• հարկվող եկամուտը ստանում է հարկային գործակալ չհանդիսացող անձից, 

• հարկվող եկամուտ վճարող անձն ազատված է հարկը հաշվարկելու և վճարելու պարտավորությունից:

Այս դեպքում յուրաքանչյուր ամսվա համար մինչև դրան հաջորդող ամսվա 20-ը առցանց եղանակով ներկայացվում է պարզեցված հաշվարկ և նույն ժամկետում վճարվում է հարկը։

Միկրոձեռնարկատիրության հարկման կարգով բիզնես գործունեություն իրականացնելու համար անհրաժեշտ է առցանց եղանակով դրա մասին հայտարարություն ներկայացնել հարկային մարմին։

Հայտարարությունն անհրաժեշտ է ներկայացնել բիզնեսի գրանցումից հետո 20-օրյա ժամկետում և ամեն տարի՝ մինչև փետրվարի 20-ը։ Նշված ժամկետում հայտարարություն չներկայացնելու դեպքում բիզնեսը չի կարող օգտվել միկրոձեռնարկատիրությանը տրվող արտոնություններից։ 

Միկրոձեռնարկատիրություն համարվելու դեպքում բիզնեսը ազատվում է պետական հարկերից՝ բացառությամբ՝

• ՀՀ ներմուծվող ապրանքներից առաջացած հարկերի,
• ֆիզիկական անձանց վճարվող եկամտից առաջացած եկամտային հարկի,
• գործունեությունից առաջացած ակցիզային, բնապահպանական կամ ճանապարհային հարկի։

Հսկիչ դրամարկղային մեքենան ձեռք բերելուց հետո այն անհրաժեշտ է գրանցել հարկային մարմնի hաշվետվությունների ներկայացման էլեկտրոնային համակարգում, որպեսզի հնարավոր լինի ինտեգրել սարքը առևտրային ծրագրերի (ԱԾ) հետ և ապահովել տվյալների փոխանակման հնարավորությունը բիզնեսի և հարկային մարմնի միջև։     

Ավելացված արժեքի հարկով (ԱԱՀ) բիզնես գործունեություն իրականացնելու համար անհրաժեշտ է առցանց եղանակով դրա մասին հայտարարություն ներկայացնել հարկային մարմին։

Շրջանառության հարկով բիզնես գործունեութուն իրականացնելու համար անհրաժեշտ է առցանց եղանակով դրա մասին հայտարարություն ներկայացնել հարկային մարմին։

Հայտարարությունն անհրաժեշտ է ներկայացնել բիզնեսի գրանցումից հետո 20-օրյա ժամկետում և ամեն տարի՝ մինչև փետրվարի 20-ը։ Նշված ժամկետում հայտարարություն չներկայացնելու դեպքում բիզնեսը կհամարվի Ավելացված արժեքի հարկ (ԱԱՀ) վճարող։

Առք ու վաճառքի գործունեությունից ստացվող եկամտի շրջանառության հարկի դրույքաչափը 10% է։ Շրջանառության հարկ վճարող համարվելու այլ դեպքերը, դրույքաչափերի վերաբերյալ մանրամասները ներկայացված են «Հարկերի վճարում» ուղեցույցում։

Կազմակերպության ղեկավարները կամ նրանց ներկայացուցիչները պետք է ՀՀ պետական եկամուտների կոմիտեի Հաշվետվությունների ներկայացման էլեկտրոնային համակարգում (taxservice.am) գրանցվեն որպես առցանց լիազոր, որից հետո նրանք կարող են նշանակել օգտվողների (օրինակ՝ հաշվապահներ), որոնք էլ հարթակում իրականացնում են անհրաժեշտ գործողությունները։

Հաշվետվություն ներկայացնելու համար անհրաժեշտ է լինել օգտվող։

Ակցիզային դրոշմանիշերը և (կամ) դրոշմապիտակները տրամադրվում են էլեկտրոնային եղանակով ներկայացված հայտի և հայտի ներկայացման օրվա դրությամբ նախկինում ստացված ակցիզային դրոշմանիշերի և դրոշմապիտակների օգտագործման մասին հաշվետվության հիման վրա։

Դրոշմանիշերն ու դրոշմապիտակները ստանալ կարող է հայտը ներկայացրած կազմակերպության լիազորած ֆիզիկական անձը, անհատ ձեռնարկատերը կամ նրա կողմից լիազորված անձը։ 

Հարկերի վճարումը անձի հարկային պարտավորությունների կատարումն է, որոնք նա ստանձնում է որպես անհատ ձեռնարկատեր կամ իրավաբանական անձ գրանցվելու կամ որպես ֆիզիկական անձ հարկ վճարողի հաշվառման համար (ՀՎՀՀ) ստանալու պահին։

Լինելով պետության եկամուտների գլխավոր աղբյուրը՝ հարկն օգտագործվում է պետական և հասարակական կարիքների բավարարման նպատակով կամ ուղղվում է նրա գործառույթների իրականացման համար պահանջվող ծախսերի ֆինանսավորմանը:

Անհուսալի վարկեր ունեցող աշխատող անձինք կարող են մինչև 2026 թվականի հունվարի 31-ը դիմել անհուսալի վարկերի մարման աջակցության ծրագրին։

Հայաստանում հարկային հաշվետվությունները ներկայացվում են միայն առցանց եղանակով հարկային մարմնի Հաշվետվությունների ներկայացման էլեկտրոնային համակարգում, որը նախատեսված է հարկային հաշվետվությունների հանձնման գործընթացը պարզեցնելու և հարկային հաշվետվությունների լրացումն ու ստուգումն ավտոմատացնելու համար։

Համակարգը հաշվետվությունների լրաց­ման ընթացքում կատարում է անհրաժեշտ ստուգումները և ապահովում դաշտերի լրացման ու մաթեմատիկական հաշվարկների ճշտությունը։ Համակարգում հնարավոր է ժամանակավորապես պահպանել հաշվետվությունները, գրանցել կամ արխիվացնել դրանք։ 

Հայաստանում հարկային հաշվետվությունները ներկայացվում են միայն առցանց եղանակով՝ հարկային մարմնի Հաշվետվությունների ներկայացման էլեկտրոնային համակարգում, որը նախատեսված է պարզեցնելու հարկային հաշվետվությունների հանձնման գործընթացը և ավտոմատացնելու հարկային հաշվետվությունների լրացումն ու ստուգումը։

Համակարգը հաշվետվությունների լրաց­ման ընթացքում կատարում է անհրաժեշտ ստուգումները՝ դաշտերի լրացումն ու մաթեմատիկական հաշվարկների ճշտությունն ապահովելու նպատակով։ 

Այստեղ օգտատերերին հասանելի են հաշվետվությունների ժամանակավոր պահպանման, դրանց գրանցման և արխիվի բաժինները։

Շրջանառության հարկով գործունեություն իրականացնողները մինչև յուրաքանչյուր հաշվետու եռամսյակին հաջորդող ամսվա 20-ը ներառյալ պետք է հարկային մարմին ներկայացնեն շրջանառության հարկի հաշվետվություն։

Հաշվետվությունը ներկայացվում է առցանց եղանակով՝ հարկային մարմնի Հաշվետվությունների ներկայացման էլեկտրոնային համակարգի միջոցով։ Համակարգը թույլ է տալիս անմիջապես ներկայացնել հաշվետվությունը, ժամանակավորապես պահպանել կամ արխիվացնել այն։

Բնապահպանական հարկ և բնօգտագործման վճար վճարողները յուրաքանչյուր հաշվետու ժամանակաշրջանի համար կազմում և Կառավարության սահմանած կարգով բնապահպանության և ընդերքի տեսչական մարմին և հարկային մարմին են ներկայացնում բնապահպանական հարկի և բնօգտագործման վճարների միասնական հարկային հաշվարկներ:

Հայաստան ապրանքներ ներմուծելու կամ Հայաստանից ապրանքներ արտահանելու համար հարկային մարմնի հաշվետությունների ներկայացման էլեկտրոնային հարթակում անհրաժեշտ է ներկայացնել ներմուծման կամ արտահանման հայտարարագրեր։

Շահութահարկով գործունեություն իրականացնողները յուրաքանչյուր հաշվետու տարվա համար մինչև այդ տարվան հաջորդող փետրվարի 1-ը ներառյալ պետք է հարկային մարմին ներկայացնեն շահութահարկի հաշվետվություն։

Հաշվետվությունը ներկայացվում է առցանց եղանակով՝ հարկային մարմնի Հաշվետվությունների ներկայացման էլեկտրոնային համակարգի միջոցով։ Համակարգը թույլ է տալիս անմիջապես ներկայացնել հաշվետվությունը, ժամանակավորապես պահպանել կամ արխիվացնել այն։

Հայաստանում հարկային հաշվետվությունները ներկայացվում են միայն առցանց եղանակով՝ հարկային մարմնի Հաշվետվությունների ներկայացման էլեկտրոնային համակարգում, որը նախատեսված է պարզեցնելու հարկային հաշվետվությունների հանձնման գործընթացը և ավտոմատացնելու հարկային հաշվետվությունների լրացումն ու ստուգումը։

Համակարգը հաշվետվությունների լրացման ընթացքում կատարում է անհրաժեշտ ստուգումները՝ դաշտերի լրացումն ու մաթեմատիկական հաշվարկների ճշտությունն ապահովելու նպատակով։

Այստեղ օգտատերերին հասանելի են հաշվետվությունների ժամանակավոր պահպանման, դրանց գրանցման և արխիվի բաժինները։

Անշարժ գույքը վարձակալության հանձնելիս անհրաժեշտ է կնքել պայմանագիր, որը պետք է ստանա պետական գրանցում։ Սակայն եթե պայմանագիրը չի ստացել պետական գրանցում, ապա անհրաժեշտ է հարկային մարմին ներկայացնել անշարժ գույքը վարձակալության հանձնելու կամ վարձակալությունը դադարեցնելու վերաբերյալ հայտարարություն։

Հարկ վճարողի հաշվառման համարը յուրաքանչյուր հարկ վճարողին տրվող եզակի նույնականացման համարն է։ Այն տրամադրվում է ՀՀ Պետական եկամուտների կոմիտեի կողմից։

Թվային դրոշմավորումը ապրանքի վրա նույնականացման միջոցի՝ Դատա մատրիքս (Data Matrix) թվային ծածկագիր փակցնելն է։ Դատա մատրիքսը նման է QR կոդի, բայց կարող է պարունակել ավելի մեծ ծավալի տվյալներ: 

Ապրանքների դրոշմավորման ազգային օպերատորի համակարգ մուտք գործելու համար անհրաժեշտ է ունենալ ԵսԵմ նույնականացում։ 

E-mark.am համակարգում գրանցվելուց հետո համակարգից ամբողջապես օգտվելու համար անհրաժեշտ է գրանցել օգտատեր և տալ նրան լիազորությունների շրջանակ։ 

Օտարերկրյա քաղաքացիները ՀՀ մշտական բնակության տեղափոխվելիս ապրանքները կարող են ներմուծել արտոնյալ պայմաններով՝ առանց մաքսային վճարների։