Հիվանդանոցային պայմաններում բուժօգնությունը անվճար է հետևյալ դեպքերում․ 

• վերակենդանացման միջոցառումներ,
• սրտամկանի սուր ինֆարկտի անհետաձգելի վիրահատական բուժում (ստենտավորում),
• գլխուղեղի սուր կամ իշեմիկ կաթվածի (ինսուլտ) բուժում,
• ծննդօգնություն,
• չարորակ հիվանդությունների վիրահատական բուժում, 
• աղիքային և այլ ինֆեկցիոն հիվանդություններ,
• նախազորակոչային կամ զորակոչային տարիքի անձանց փորձաքննություն և բուժօգնություն, 
• տուբերկուլոզի ախտորոշում և բուժում,
• հոգեկան և նարկոլոգիական հիվանդություններ, 
• հեմոդիալիզի ծառայություններ։

Արտահիվանդանոցային պայմաններում բուժօգնությունն անվճար է հետևյալ դեպքերում․ 

• շտապ բուժօգնություն,
• ամբուլատոր պոլիկլինիկական ծառայություններ, 
• ընտանեկան բժշկի ծառայություններ,
• ՀՀ առողջապահության նախարարության կողմից հաստատած հետազոտություններ, 
• ՄԻԱՎ, ՁԻԱՀ-ի կանխարգելում և բուժում։

Համավճար չի կարող պահանջվել բնակչության հետևյալ խմբերից․ 

• մինչև 18 տարեկան երեխաներ և 18-23 տարեկան առանց ծնողական խնամքի մնացած անձինք,
• վերարտադրության տարիքի կանայք՝ հղիության, ծննդաբերության և հետծննդյան շրջանում (42 օր),
• ֆունկցիոնալության խորը, ծանր կամ միջին աստիճանի սահմանափակում ունեցող, առաջին, երկրորդ կամ երրորդ խմբի հաշմանդամություն ունեցող անձինք,  
• ընտանեկան նպաստ ստացող 28․1 և ավելի անապահովության միավոր ունեցող անձինք,  
• նախազորակոչային և զորակոչային տարիքի անձինք, զորակոչային տարիքի և պահեստազորում հաշվառված անձինք, 
• զինծառայողներ և նրանց ընտանիքի անդամներ,
• ՀՀ պաշտպանության ժամանակ ծառայողական պարտքը կատարելիս զոհված զինծառայողների ընտանիքի անդամներ,
• զինծառայության ընթացքում ստացած խեղման, վնասվածքի, հիվանդության պատճառով զորացրված անձինք՝ բուժման սկզբի 3 ամսվա ընթացքում, մինչև ֆունկցիոնալության գնահատման ուղեգրումը,
• մանկատներում, ծերանոցներում և անօթևանների կացարաններում խնամվող անձինք, 
• փրկարարներ և նրանց ընտանիքի անդամներ, կենսաթոշակառու, հաշմանդամ դարձած փրկարարներ, ծառայության ընթացքում զոհված փրկարարի ընտանիքի անդամներ,
• ապաստան հայցողներ և նրանց ընտանիքի անդամներ,
• Հայրենական պատերազմի մասնակիցներ,
• 65 և ավելի բարձր տարիքի անձինք` ստոմատոլոգիական բժշկական օգնության ծառայությունների մասով,
• ձերբակալվածներ, կալանավորված անձինք և ազատազրկման դատապարտվածներ, բռնադատվածներ,
• Չեռնոբիլի ատոմակայանի վթարի վերացման աշխատանքների մասնակիցներ,
• ՀՀ օլիմպիական և օլիմպիական ընտանիքի մարզաձևերի ազգային հավաքականների անդամներ, 
• դատաբժշկական, դատահոգեբուժական, դատաթմրաբանական և թմրաբանական փորձաքննության և իրավասու մարմնի ուղեգրով լրացուցիչ բժշկական հետազոտության ենթարկված անձինք։ 

Այս դեպքում տրամադրվում են․

• հիվանդասենյակ,
• մասնագիտական խորհրդատվություն,
• խնամք,
• լաբորատոր-գործիքային հետազոտություններ,
• բուժական միջամտություն, 
• դեղերի, թթվածնի և այլ գազերի կիրառում, 
• ֆիզիոթերապևտիկ բուժում, 
• վիրահատություն և վիրահատական ֆիքսող միջոցներ,
• հակատուբերկուլոզային, հոգեկան և վերականգնողական բաժանմունքներում սննդի ապահովում։  

Համավճարը բժշկական ծառայությունների դիմաց վճարվող գումարի այն մասն է, որը վճարում է հիվանդը արտոնյալ պայմաններով բուժվելու դեպքում։ 

Համավճարով տրամադրվում են հետևյալ ծառայությունները․

• անհետաձգելի բուժօգնություն,
• մաշկային և սեռական ճանապարհով փոխանցվող հիվանդություններ,
• գինեկոլոգիական հիվանդություններ,
• ուռուցքաբանական և արյունաբանական հիվանդություններ։ 

Անվճար և համավճարով բուժօգնություն ստանալու հիմք է համարվում համապատասխան ուղեգիրը, որը տրամադրում է այն բժշկական հաստատությունը, ուր դիմել ես։

Ուղեգիրը տրամադրվում է նաև առցանց եղանակով (էլեկտրոնային ուղեգիր), այսինքն՝ բժիշկը էլեկտրոնային առողջապահության ԱՐՄԵԴ համակարգի միջոցով ստեղծում է առցանց ուղեգիր, որը հասանելի է դառնում այն հաստատությունում, ուր ուղեգրված է պացիենտը։

Ուղեգրի հետ պետք է ներկայացնել նաև՝

• անձը հաստատող փաստաթուղթ,
• սոցիալապես անապահով և առանձին (հատուկ) խմբերի ցանկում ընդգրկված լինելու փաստը հավաստող փաստաթուղթ։

Անհետաձգելի բուժում պահանջող հիվանդությունների ու վիճակների դեպքում ուղեգիր անհրաժեշտ չէ։ 

Անհետաձգելի բժշկական օգնությունը տրամադրվում է հանկարծակի սուր կամ քրոնիկ հիվանդությունների սրացման դեպքում, որոնք հիվանդի կյանքին ակնհայտ սպառնացող նշաններ չունեն։

Այն ցուցաբերվում է բուժհաստատության անհետաձգելի բուժօգնության բաժնի (Էմերջենսի) ընդունարանում՝ հաշվի առնելով պացիենտի առողջական վիճակը։ Պացիենտը էմերջենսի է ուղղորդվում մինչև 24 ժամ տևողությամբ անհետաձգելի բժշկական օգնության անհրաժեշտության դեպքում։

Էմերջենսիում պացիենտը կարող է մնալ 24 ժամ, որից հետո նա կամ հոսպիտալացվում է կամ դուրս է գրվում:

Երևանից դեպի Հայաստանի մարզեր անհետաձգելի բուժօգնությունը տրամադրվում են Երևանից ուղարկվող բժշկական թիմերը, երբ մարզերի բժշկական հաստատություններից տրվում են կանչեր՝ բարդ և նեղ մասնագիտական խորհրդատվությունների, բուժական միջամտությունների և (կամ) հիվանդին Երևան տեղափոխելու համար։ 

Անհետաձգելի բուժօգնություն (Էմերջենսի) ցուցաբերել պահանջվում է հետևյալ վիճակների և ախտորոշումների դեպքում.

• ծակած, կտրած, կծած վերքեր,
• հոդախախտեր, ոսկրերի կոտրվածքներ, որոնք չեն պահանջում հոսպիտալացում,
• մաշկի անհայտ ծագման սուր ցանավորումներ, ալերգիկ սուր ռեակցիաներ,
• մարմնի բարձր ջերմություն` մինչև ախտորոշումը (38.50-ից բարձր ջերմություն),
• սուր ցավ կրծքավանդակում` մինչև ախտորոշումը,
• սուր ցավ որովայնում` մինչև ախտորոշումը,
• աղեստամոքսային համակարգի գործունեության սուր խանգարում (դիսֆունկցիա)` մինչև ախտորոշումը,
• արյունահոսություններ, այրվածքներ, ցրտահարություններ, որոնք չեն պահանջում բուժում` հիվանդանոցային պայմաններում,
• սուր շնչառական խանգարումներ` մինչև ախտորոշումը:

Եթե տվյալ բժշկական կազմակերպությունը չունի բժշկական օգնության և սպասարկման համապատասխան լիցենզիա, այդ մասին գրառում է կատարվում «Շտապ և անհետաձգելի բժշկական օգնության կանչի թերթիկ»-ում պացիենտին ցուցաբերված բժշկական օգնության վերաբերյալ՝ նշելով նրան չընդունելու հիմքերը:

ՀՀ քաղաքացին ներկայացնում է՝ անձնագիր և սոցիալական կամ նույնականացման քարտ։

Մինչև 16 տարեկան երեխայի համար ներկայացվում է անձը հաստատող փաստաթուղթ կամ ծննդյան վկայական և սոցիալական քարտ:

Սոցիալապես անապահով կամ հատուկ խմբի պատկանելու դեպքում ներկայացվում է նաև տվյալ կարգավիճակը հավաստող փաստաթուղթ:

ՀՀ-ում բնակվող օտարերկրացիները և քաղաքացիություն չունեցող անձինք իրենց կողմից ընտրված բժշկի մոտ գրանցվելու համար ներկայացնում են անձը հաստատող փաստաթուղթ:

Պատվաստումը վարակիչ հիվանդությունների կանխարգելման համար անձի օրգանիզմում իմունիտետ (անընկալություն) առաջացնելու նպատակով պատվաստնյութի որոշակի չափաքանակի ներարկում է։ Դա նրան պաշտպանում է հիվանդությունից, իսկ հիվանդանալու դեպքում ապահովում է հիվանդության թեթև ընթացքը։  

Պետք է պատվաստվեն ինչպես երեխաները, այնպես էլ մեծահասակները։

Երեխայի պատվաստումները սկսում են իրականացնել նրա կյանքի առաջին իսկ օրերից՝ համաձայն Պատվաստումների ազգային օրացույցի։ 

Մեծահասակների պատավաստումները կատարվում են՝ ելնելով համաճարակային իրավիճակից։ 

Համաճարակաբանական ցուցումով կանխարգելիչ պատվաստումներն իրականացվում են ՀՀ քաղաքացիներին, ՀՀ-ում բնակվող օտարերկրյա քաղաքացիներին, կամ քաղաքացիություն չունեցող անձանց՝ անկախ ՀՀ-ում նրանց հաշվառված լինելու հանգամանքից։

Կանխարգելիչ պատվաստումներն անվճար են, կատարվում են պետության կողմից ձեռք բերված պատվաստանյութերով։ 

Եթե որոշել ես ճամփորդել, նկատի ունեցիր, որ որոշ երկրներ մեկնելիս կարող է պատվաստվելու անհրաժեշտություն առաջանալ։ Այդ պատվաստումները կատարվում են վճարովի հիմունքներով։ 

Աշխարհում պարտադիր է միայն դեղին տենդի դեմ պատվաստումը, որի համար տրվում է «Պատվաստման կամ կանխարգելման միջազգային վկայական», որտեղ պետք է նշված լինի, որ անձը դեղին տենդի դեմ պատվաստում է ստացել։ Պատվաստումը պահանջվում է աֆրիկյան և լատինաամերիկյան որոշ երկրներ մուտք գործելիս։ Դեղին տենդի դեմ պատվաստումը պետք է ստանալ մեկնելուց առնվազն 10 օր առաջ։

Հնդկաստան մեկնողներին խորհուրդ է տրվում պատվաստվել հեպատիտ Ա-ի և որովայնային տիֆի դեմ: Եվրոպական երկրներ մեկնել ցանկացողներին առաջարկվում է պատվաստվել կարմրուկի ու կարմրախտի դեմ: Իսկ Աֆղանստան կամ Պակիստան մեկնողներին՝ պոլիոմելիտի դեմ։ 

Հայաստանում անվճար կարգով բնակչության շրջանում իրականացվում են հետևյալ հետազոտությունները (սքրինինգները)․

• զարկերակային ճնշման չափում՝ հիպերտոնիայի (բարձր ճնշման) վաղ հայտնաբերման նպատակով,
• գլյուկոմետրիայի իրականացում՝ շաքարային դիաբետի վաղ հայտնաբերման համար,
• կրծքագեղձի զննում՝ քաղցկեղի վաղ հայտնաբերման նպատակով (մամոգրաֆիայի նշանակում` ըստ բժշկական ցուցման),
• ՊԱՊ քսուքի հետազոտություն՝ արգանդի վզիկի քաղցկեղի վաղ հայտնաբերման նպատակով,
• ժառանգական անամնեզում գլաուկոմա ունեցող 40 տարեկան և ավելի բարձր տարիքի անձանց տեսողության սրության որոշում` գլաուկոմայի վաղ հայտնաբերման նպատակով,
• մարմնի զանգվածի ցուցանիշի որոշում՝ քաշի խանգարումների վաղ հայտնաբերման, ոչ վարակիչ հիվանդությունների կանխարգելման նպատակով։ 

Կանխարգելիչ հետազոտության մեկ այլ տեսակ է տարեկան կանխարգելիչ բուժզննումը, որը իրականացվում է առողջություն ապահովագրություն ունեցող կամ սոցիալական փաթեթով սպասարկվող բնակչության համար։ Ընդ որում՝ սոցիալական փաթեթի դեպքում այս հետազոտությունը պարտադիր պայման է փաթեթի մյուս բաղադրիչներից օգտվելու հնարավորություն ստանալու համար։

Երեխաների կանխարգելիչ հետազոտությունները (սքրինինգներ) նպատակ ունեն ժամանակին ախտորոշել ու բուժել ժառանգական հիվանդությունները։ Դրանք կատարվում են հետևյալ հիվանդությունների հայտնաբերման համար․

• բնածին հիպոթիրեոզ,

• ֆենիլկետոնուրիյա,

• լսողության բնածին խանգարումներ, 

• անհասության ռետինոպաթիյա,

• սրտի բնածին արատներ, 

• կոնքազդրային հոդի բնածին հոդախախտ։ 

Առողջությունդ ապահովագրելու համար կարող ես ընտրել ապահովագրության հետևյալ տեսակները․   

• անհատական, 
• կորպորատիվ,
• սոցիալական փաթեթով տրամադրվող ապահովագրություն։ 

Նախքան առողջությունդ ապահովագրելը՝

• Ուսումնասիրիր ապահովագրական ընկերության կողմից փոխհատուցվող ծառայությունների ցանկը, քանի որ կարող են առաջարկվել տարբեր փաթեթներ: 

• Իմացիր, թե երբ է ակտիվանում ապահովագրական պայմանագիրը: Շատ դեպքերում գործում է սպասման ժամկետ․ այսինքն՝ փաթեթն ակտիվանում է մի քանի օր կամ նույնիսկ մի քանի ամիս անց:

• Պարզիր՝ ինչպես և երբ է կատարվում փոխհատուցումը: Սովորաբար ապահովագրական կազմակերպություններն ունեն գործընկեր հիվանդանոցներ, որտեղ բժշկական ծառայությունների համար քո փոխարեն վճարում է ապահովագրական ընկերությունը։ Այլ հիվանդանոց ընտրելու դեպքում վճարումները կատարում ես ինքդ, այնուհետև վճարման անդորրագրերը փոխանցում ես ապահովագրական ընկերությանը, որն էլ որոշում է փոխհատուցել կամ չփոխհատուցել ծախսերը:

• Պարզիր՝ կարող ես արդյոք քեզ հետ ապահովագրել նաև ընտանիքիդ անդամներին, և որքան կլինի նրանց սպասման ժամկետը։ Սովորաբար դա տևում է մինչև մեկ տարի․ այսինքն՝ տվյալ ժամանակահատվածում նրանք կարող են սպասարկվել ծառայությունների նվազագույն ծավալով, ընդ որում՝ տարբեր կազմակերություններում այդ ծավալները տարբեր են։   

Ապահովագրությամբ բժշկի դիմելու համար հայտ կարող ես ներկայացնել անձամբ կամ ապահովագրական ընկերության միջոցով։

Հայտը ապահովագրական ընկերության միջոցով ներկայացնելու համար անհրաժեշտ է․

• զանգահարել ապահովագրական ընկերություն կամ այցելել նրանց կայք՝ հայտ գրանցելու համար, 
• պատասխանել բժիշկ-փորձագետի հարցերին, որը քեզ կզանգահարի ուղղորդելու նպատակով, 
• նշանակված օրը այցելել բուժհաստատություն, որտեղ քեզ կսպասարկեն, և կվճարի ապահովագրական ընկերությունը՝ ըստ փաթեթի սահմանաչափի։ 

Առանց ապահովագրական ընկերություն զանգահարելու նույնպես կարող ես դիմել բուժհաստատություն․ այս դեպքում դու ինքդ կվճարես ստացված ծառայությունների համար։ Այնուհետև վճարման անդորրագրերն ու բժիշկների կողմից տրված ցուցումները կներկայացնես ապահովագրական ընկերությանը, որը կորոշի փոխհատուցել կատարված ծախսերը կամ ոչ։

Սովորաբար պահանջվում է ծախսերի փոխհատուցման փաստաթղթերը ուղարկել ապահովագրական ընկերությունների էլեկտրոնային հասցեին։

Անհրաժեշտ է նախապես ճշգրտել՝ քանի օրվա ընթացքում կարող ես ներկայացնել նշված փաստաթղթերը, քանի որ կան սահմանված ժամկետներ։

Այս նույն եղանակով պետք է դիմես բուժհաստատություն նաև այն դեպքում, երբ այն չի համագործակցում քո ապահովագրական ընկերության հետ։

Փոխհատուցման գումարը կփոխանցվի քո տրամադրած բանկային հաշվեհամարին։ 

Սոցիալական փաթեթը պետության կողմից որոշակի ոլորտի աշխատողների տրվող հնարավորություն է՝ հետևյալ ծառայություններից օգտվելու համար․ 

• առողջապահություն,
• ՀՀ-ում հանգստի ապահովում,
• հիպոթեքային վարկի մարում,
• ուսման համար վճարում։ 

Սոցիալական փաթեթի համար հատկացվող գումարն անկանխիկ գումար է, որը փոխանցվում է աշխատողի անվամբ, ամսական 6,000 ՀՀ դրամ սահամանչափով, հատուկ այդ նպատակով բանկում բացված հաշվին։ Ընդ որում՝ գումարը սկսում է կուտակվել տվյալ աշխատանքի վայրում 6 ամիս անընդմեջ աշխատելուց հետո։ 

Սոցիալական փաթեթը հատկացվում է ՀՀ պետական մարմինների և կրթության, մշակույթի, գիտության ու սոցիալական պաշտպանության ոլորտների պետական կազմակերպությունների աշխատակիցներին՝ բացառությամբ․

• Կենտրոնական բանկի,
• Երևանի քաղաքապետարանի,
• տեղական ինքնակառավարման մարմինների։ 

Երևանի «Շտապ բուժօգնության» ավագ, միջին և կրտսեր բուժաշխատողները նույնպես ընդգրկված են սոցիալական փաթեթի շահառուների ցանկում:

Շահառուի հետ սոցիալական փաթեթից կարող են օգտվել նաև նրա ընտանիքի անմիջական անդամները՝ ամուսինն ու երեխաները։ 

Սոցիալական փաթեթի ծառայություններից կարող են օգտվել՝

• հիփոթեքային վարկի ամսական վճարի մարման ծառայությունից՝ աշխատողը և նրա ամուսինը.
• ուսման վճարից՝ աշխատողը և նրա անմիջական ընտանիքի անդամը (անդամները).
• հանգստի ապահովման ծառայությունից՝ աշխատողը և նրա անմիջական ընտանիքի անդամը (անդամները):

Սոցիալական փաթեթի բաղադրիչներից է տարեկան կանխարգելիչ բժշկական քննությունը։ Դա պարտադիր պայման է, և առանց այդ քննությունը կատարելու փաթեթի մյուս բաղադրիչներից հնարավոր չէ օգտվել։    

Այս քննության շրջանակում իրականացվում են հիմնականում պետական պատվերով մատուցվող սքրինինգային հետազոտությունները, իսկ արդյունքում ցուցված մյուս մասնագիտական խորհրդատվություններն ու լաբորատոր-գործիքային հետազոտությունները հատուցվում են ըստ փաթեթով նախատեսված կարգի։  

Կախված էլեկտրոնային դեղատոմսի տեսակից՝ դեղերը կարող ես ձեռք բերել՝ 

• 30 օրում, եթե ըստ դեղատոմսի այն պետք է մեկ անգամ օգտագործես (միանվագ բացթողման դեղատոմսի դեպքում), 

• 180 օրում, եթե ըստ դեղատոմսի այն պետք է պարբերաբար օգտագործես (բազմակի բացթողման դեղատոմսի դեպքում)։ 

Բուժման ամբողջ կուրսի համար անհրաժեշտ դեղերի ողջ քանակը կարող ես ձեռք բերել միանգամից կամ մաս առ մաս։ 

Ոչ։ Անժամկետ որևէ դեղատոմս դուրս չի գրվում, քանի որ ցանկացած հիվանդություն` սուր, քրոնիկ, թե քրոնիկի սրացում, պետք է հսկվի բժշկի կողմից և ենթարկվի դինամիկ հսկողության:

Կան հիվանդություններ, որոնց դեպքում նշանակվում է երկարաժամկետ դեղորայք և միանգամից 180 օրվա համար դուրս է գրվում բազմակի բացթողման դեղատոմսով:

Բժիշկը կարող է  նշանակել դեղորայքը 180 օրվա համար, բայց դուրս գրել 30 օրը մեկ՝ պացիենտի առողջական վիճակի հսկողության նպատակով։ 

Անհետաձգելի կամ սիմպտոմատիկ բուժման դեղերը դեղատոմսով չեն նշանակվում:

Էլեկտրոնային դեղատոմսով դուրս գրվող դեղերը բացառապես ախտորոշումից և անհրաժեշտ հետազոտությունից հետո նշանակվող դեղերն են:

Օրինակ` բրոնխիտի կամ տոնզիլիտի դեպքում հակաբիոտիկները նշանակվում են միայն հետազոտությունից հետո, երբ բժիշկը համոզվում է, որ տվյալ ախտորոշումը բակտերիալ է և նշանակում է հակաբիոտիկ:

Այո։ Հնարավոր է։

Դրա համար նշվում են պացիենտի անձնական տվյալները, համակարգում ստուգվում է դեղատոմսի առկայությունը, դեղագետն  ակտիվացնում է դեղատոմսը և դուրս գրում առաքվող դեղորայքը:

Յուրաքանչյուր անձ բուժօգնություն ստանալիս իրավունք ունի տեղեկացված լինելու իր առողջական վիճակի, հիվանդության ախտորոշման, տրամադրված բուժօգնության արդյունքի և ռիսկերի վերաբերյալ։ Ընդ որում՝ անգործունակ ճանաչված անձի դեպքում այդ տվյալները անձին տրամադրվում են, եթե բժշկի կարծիքով նա ի վիճակի է գնահատել իր առողջական վիճակը։

Յուրաքանչյուր երեխա պետական բյուջեի միջոցների հաշվին անվճար և արտոնյալ պայմաններով բժշկական օգնություն ստանալու իրավունք ունի։

18 տարին լրացած երեխաները իրավունք ունեն բժշկական միջամտություն ստանալու կամ դրանից հրաժարվելու վերաբերյալ գրավոր համաձայնություն տալու։ 

Յուրաքանչյուր անձ (նրա օրինական ներկայացուցիչը) իրավունք ունի գրավոր հրաժարվելու բժշկական միջամտությունից կամ պահանջելու ընդհատել այն։ 

Բժշկական միջամտությունից հրաժարվելու փաստը՝ հնարավոր հետևանքների նշումով, գրանցվում է նրա բժշկական փաստաթղթերում։ 

Այո։ Առանց պացիենտի կամ նրա օրինական ներկայացուցչի համաձայնության բժշկական օգնություն և սպասարկում իրականացվում են՝

• կյանքին սպառնացող վտանգի դեպքում,
• շրջապատի համար վտանգավոր հիվանդությունների դեպքում։ 

Յուրաքանչյուրը բուժօգնություն ստանալիս պարտավոր է՝

• բուժաշխատողին տրամադրել իր առողջության, շրջապատի համար վտանգ ներկայացնող հիվանդությամբ հիվանդ լինելու դեպքում՝ նաև իր հետ շփված անձանց, նախկինում ստացած բուժօգնության վերաբերյալ իրեն հայտնի ամբողջական տեղեկատվությունը, 
• պահպանել բուժաշխատողի սահմանած բուժման կարգը,
• հարգել այլ պացիենտների և բուժաշխատողների իրավունքները:

Հայաստանում բժշկական օգնություն և սպասարկում իրականացնելիս թույլատրվում է նոր դեղերի, մեթոդների, միջոցների կիրառում և կենսաբժշկական հետազոտությունների անցկացում, որի կարգը սահմանում է ՀՀ կառավարությունը։

Մարդկանց բուժման նպատակով նախատեսված հետազոտությունները և փորձարկումները կարող են իրականացվել միայն նրանց տված գրավոր համաձայնության դեպքում: 

Յուրաքանչյուրն իրավունք ունի հրաժարվելու հետազոտությանը կամ փորձարկմանը մասնակցելուց։ 

Ոչ։ Հայաստանում արգելված է Էվթանազիան՝ հիվանդի խնդրանքով նրա մահվան արագացումը որևէ գործողությամբ, անգործությամբ և միջոցներով:

Այն անձինք, որոնք պացիենտին գիտակցաբար դրդում են Էվթանազիայի կամ իրականացնում են այն, ենթակա են իրավական պատասխանատվության։